Tin giả (fake
news), còn được gọi là tin rác, tin giả mạo, bịa đặt hoặc tin lừa đảo, là một
loại hình báo chí hoặc tuyên truyền bao gồm các thông tin cố ý hoặc trò lừa bịp
lan truyền qua phương tiện truyền thông tin tức truyền thống (sách, báo, tờ
rơi...và phát sóng) hoặc phương tiện truyền thông xã hội trực tuyến. Tin giả với
mục đích đánh lừa nhằm gây thiệt hại cho tổ chức, cá nhân về mặt tài chính hoặc
chính trị, nó thường sử dụng lối viết giật gân, không trung thực hoặc dùng các
tiêu đề bịa đặt để câu "like" câu "view" kiếm doanh thu quảng
cáo từ hoạt động này.
Tin tức giả được tạo
ra, phát tán bởi các cá nhân hoặc một nhóm người trên không gian ảo của mạng xã
hội nhưng mang đến những hệ lụy và hậu quả khôn lường cho các nhóm đối tượng
khác nhau và cho xã hội ở cuộc sống thực: Tạo ra sự nhìn nhận, hiểu biết sai lệch
về vấn đề hoặc sự kiện mà người tiếp nhận thông tin đang quan tâm dẫn đến việc
chuyển tiếp thông tin sai, hành động sai. Gây tâm trạng hoài nghi, bất ổn,
hoang mang, lo sợ buộc người hay nhóm người tiếp nhận thông tin hình thành các
xu hướng tiêu cực trong xã hội mà con người ta phải lãng phí thời gian, công sức,
tiền của cho những việc không đáng có, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Tạo
nên hiệu ứng tâm lý đám đông chạy theo một cái gì đó mơ hồ, làm đảo lộn đời sống
kinh tế, văn hóa, xã hội.
Thực tiễn tại Hà Nội
đầu tháng 3 năm 2020, khi dịch Covid-19 xuất hiện, có một số người lợi dụng tình hình đã tung
tin tức giả nhằm trục lợi làm cho một bộ phận dân cư tháo chạy khỏi thành phố,
hàng hóa ở các siêu thị, cửa hàng bị vét sạch mang về nhà tích trữ với giá cắt
cổ là một ví dụ cho thấy tác hại của tin giả.
Việc sử dụng
Internet, mạng xã hội ở các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam, ngày
càng trở nên phổ biến. Lợi dụng điều đó, các thế lực thù địch cũng tập trung
khai thác tối đa các tiện ích từ internet, mạng xã hội để điên cuồng chống phá.
Những thông tin giả, thông tin xấu, độc liên tục được chúng phát tán tràn lan
trên Internet, mạng xã hội với mục đích gây nhiễu loạn, ô nhiễm nguồn thông
tin, đầu độc người xem, kích động chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, chống Đảng,
chống chính quyền. Các tin tức giả mạo sẽ dẫn tới phá rã các giá trị tinh thần
của xã hội, gây khủng hoảng niềm tin, mất phương hướng cho con người, kích động
dân chúng phản loạn... gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới an ninh chính trị - trật
tự an toàn xã hội.
Những chiêu trò chống
phá của các thế lực thù địch trên Internet, mạng xã hội không mới. Quanh đi quẩn
lại vẫn chỉ có hai chiêu trò cơ bản: Như chúng đưa tin giả, thông tin sai sự thật
lừa gạt người nhẹ dạ cả tin, gây tâm lý hoang mang, lo lắng, tạo nên bức tranh
xã hội xám xịt, toàn gam màu tối. Chúng triệt để lợi dụng những khiếm khuyết của
chủ nghĩa xã hội hiện thực; những bất cập, hạn chế trong lãnh đạo, quản lý của
Đảng, Nhà nước; tình trạng tiêu cực, tham nhũng, suy thoái tư tưởng chính trị của
một bộ phận cán bộ, đảng viên… để thổi phồng, xuyên tạc, đả kích, bôi nhọ chủ
trương, đường lối của Đảng, Nhà nước; bôi nhọ lãnh tụ, lãnh đạo… gây tâm lý bức
xúc, hoài nghi, giảm sút lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ.
Chiêu bài không mới,
nhưng chính sự dễ dãi, cả tin, kém hiểu biết, cùng tâm lý đám đông khi tham gia
mạng xã hội của một bộ phận người tham gia, sử dụng đã vô tình cổ súy, tiếp tay
tạo nên tầm ảnh hưởng và tác hại ghê gớm từ tin giả, tin xấu, độc trên mạng xã
hội thời gian qua.
Thực hiện Nghị quyết số 35-NQ/TW, ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị
khoá XII “về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác
các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới”. Theo đó, cần tăng cường
đấu tranh, loại bỏ, ngăn chặn, xử lý theo pháp luật đối với các nhà cung cấp dịch
vụ Internet, dịch vụ mạng, cơ quan báo chí, trang thông tin điện tử…và các cá
nhân lưu trữ, cung cấp, đăng tải, phát tán thông tin giả mạo, sai sự thật,
xuyên tạc, vu khống, nói xấu, kích động, chống phá trên internet, mạng xã hội.
Trong thực thi các nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản
bác các quan điểm sai trái thù địch phải gắn kết chặt chẽ giữa “xây” và “chống”,
trong đó “xây” là cơ bản, “chống” phải quyết liệt, hiệu quả.
Trên tinh thần đó,
các cấp các ngành nói chung, Nhà trường ta nói riêng thời gian qua đã có nhiều
giải pháp quyết liệt, đồng bộ tăng cường đấu tranh, phản bác các quan điểm sai
trái, thù địch, các thông tin giả, xấu, độc trên không gian mạng kiên quyết làm
trong sạch, lành mạnh môi trường internet, mạng xã hội. Trong 6 tháng đầu năm
2019, theo yêu cầu của Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam, Facebook đã gỡ bỏ 201 tài khoản cá nhân giả mạo;
109 đường link tuyên truyền thông tin giả mạo, xấu, độc, kích động chống phá
nhà nước; 2.444 đường link rao bán, quảng cáo các sản phẩm, dịch vụ bất hợp pháp;
214 đường link phát ngôn gây thù hận, bôi nhọ các lãnh đạo Đảng và nhà nước,
các thương hiệu, cá nhân, tổ chức; 215 fanpages về game cờ bạc, đổi thưởng.
Google đã ngăn chặn và gỡ bỏ 7.192 video vi phạm trên YouTube; gỡ bỏ 15/62 kênh
YouTube, trong đó đặc biệt có một kênh YouTube có tên là tin tức hằng ngày bao
gồm 501 video, bên cạnh đó, các cấp, các ngành, các cơ quan báo chí cũng tăng
cường thiết lập các trang thông tin trên mạng, giới thiệu gương người tốt, việc
tốt, chia sẻ, lan toả thông tin tích cực, chính thống đến với người sử dụng.
Trên phạm vi Nhà
trường, thực hiện chỉ đạo của Đảng ủy, Ban giám hiệu Nhà trường, các cơ quan,
khoa, đơn vị đã chủ động tăng cường công tác tuyên truyền, đấu tranh phê phán
các tin giả, các luận điệu xuyên tạc của kẻ xấu trên không gian mạng. Nhà trường
quan tâm xây dựng lực lượng 47 vững mạnh; chủ động xây dựng hai trang website chính thức đó là: http://khoiphong.blogspot.com và
http://www.dautruongdanchu.org; để chia sẻ, giới thiệu và lan tỏa gương người tốt,
việc tốt, đồng thời đấu tranh khá tích cực và hiệu quả, chống lại các luận điệu
xuyên tạc, tin tức giả mạo, bịa đặt sai sự thật của các thế lực thù địch.
Tuy đã có nhiều nỗ
lực, nhưng có thể thấy rằng cuộc chiến chống tin giả, thông tin xấu, độc trên
internet, mạng xã hội không chỉ một sớm một chiều mà sẽ là cuộc chiến lâu dài
vô cùng khó khăn, phức tạp, đòi hỏi tính kiên trì, bền bỉ và sự nỗ lực không ngừng
của toàn xã hội nói chung và Nhà trường nói riêng. Để ngăn chặn, đấu tranh chống
tin giả, thông tin xấu độc, bên cạnh giải pháp đấu tranh bóc gỡ trực tiếp, làm
trong sạch môi trường internet, mạng xã hội cũng như tăng cường lan tỏa, chia sẻ
các thông tin chính thống, gương người tốt việc tốt. Trong thời gian tới mỗi
cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên chiến sĩ của Nhà trường khi tham gia
Internet, mạng xã hội cần thực hiện tốt một số biện pháp sau:
1. Tăng cường tự
tìm hiểu để nâng cao nhận thức, kỹ năng và sự cảnh giác khi tham gia Internet,
mạng xã hội
Tăng cường tìm hiểu,
nghiên cứu, nắm vững các kiến thức về luật pháp, đặc biệt là Luật An ninh mạng:
Mọi người có quyền tự do thông tin, báo chí, ngôn luận song phải đề cao tinh thần
thượng tôn pháp luật. Tại mục điều 8 khoản 1, mục d, Luật an ninh mạng năm 2018
quy định hành vi bị nghiêm cấm về an ninh mạng: “Thông tin sai sự thật gây
hoang mang trong Nhân dân, gây thiệt hại cho hoạt động kinh tế - xã hội, gây
khó khăn cho hoạt động của cơ quan nhà nước hoặc người thi hành công vụ, xâm phạm
quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân khác”. Mới đây là Nghị
định 15/2020/NĐ - CP ban hành ngày 04/02/2020 về xử phạt vi phạm hành chính
trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin
và giao dịch điện tử đã quy định rõ mức phạt với người đăng tin giả. Mức phạt từ
10 đến 20 triệu đồng được áp dụng với hành vi đăng tin bịa đặt, "gây hoang
mang trong nhân dân", kích động bạo lực, đánh bạc; cổ súy hủ tục, mê tín,
dâm ô; miêu tả tỉ mỉ việc chém, giết, tai nạn rùng rợn. Người dùng mạng xã hội
sẽ bị phạt 10-20 triệu đồng nếu đăng hình ảnh bản đồ Việt Nam nhưng không thể
hiện đúng chủ quyền quốc gia; chia sẻ tác phẩm văn học, nghệ thuật, sách, báo bị
cấm lưu hành. Mức phạt tiền từ 20 đến 30 triệu đồng được áp dụng với người tiết
lộ thông tin thuộc danh mục bí mật nhà nước, bí mật đời tư của cá nhân nhưng
chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự. Ngoài phạt tiền, người đăng tin vi
phạm quy định còn phải gỡ bỏ thông tin sai sự thật. Nghị định có hiệu lực từ
ngày 15/4/2020.
2. Tỉnh táo, thận trọng và kiên định sàng lọc
thông tin, hình thành các kỹ năng đánh giá, kiểm soát thông tin một cách chắc
chắn
Tỉnh táo, thận trọng
sàng lọc thông tin, hình thành các kỹ năng đánh giá, kiểm soát thông tin một cách chắc chắn, đó
là: Xác định nguồn thông tin để hiểu nhiệm vụ, mục đích của nó; kiểm tra tác giả;
địa chỉ các trang Web, Website, đường links có đáng tin cậy hay không; đọc để
hiểu toàn bộ nội dung thông tin, đánh giá chất lượng bài viết, nội dung các
bình luận; kiểm tra các hình ảnh, các video clip xem có bị cắt xén, chỉnh sửa;
xem xét về bối cảnh xuất hiện thông tin với các sự kiện đã diễn ra và các hình ảnh
kèm theo; tiếp tục đối chiếu, so sánh với các thông tin chính thống và các vấn
đề xảy ra ngoài thực tế cuộc sống; khi cần thiết có thể hỏi ý kiến mọi người
xung quanh hoặc các chuyên gia để từ đó xác định chính xác tin tức thật hay tin
giả. Khi đã xác định chính xác hoặc nghi ngờ thông tin nhận được là tin giả,
tuyệt đối không chia sẻ tới những người khác trên cộng đồng mạng cũng như ở
ngoài xã hội. Với những thông tin lừa đảo, thất thiệt, xấu độc mỗi chúng ta cần
kiên quyết vạch mặt, ngăn chặn, đấu tranh, phản bác; cảnh báo cho mọi người biết
để đề phòng và báo ngay cho cơ quan chức năng xử lý.
3. Nâng cao hiểu
biết về văn hóa, chính trị - xã hội; giữ vững niềm tin vào Đảng, Nhà nước và
Chính phủ; tích cực tuyên truyền nêu gương người tốt việc tốt lấy "đẹp"
dẹp" xấu"
Quân đội là lực lượng
chính trị trung thành bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Mỗi cán bộ, học viên,
nhân viên, chiến sĩ cần nâng cao hiểu biết về văn hóa, chính trị - xã hội; giữ
vững niềm tin vào Đảng, Nhà nước và Chính phủ; khi tham gia, sử dụng Internet,
mạng xã hội cần nghiên cứu kỹ càng, tư duy nhanh nhạy; có bản lĩnh trước những
thông tin không chính thống trên mạng xã hội, thông tin chưa qua kiểm chứng để
không bị nó tác động, lôi cuốn dẫn đến chia sẻ sai sự thật. Tích cực đưa tin,
chia sẻ những thông tin tốt, thông tin chính thống; những tin, bài phản ánh về
công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc;
truyền thống quê hương, đất nước, truyền thống Nhà trường anh hùng, những
tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến, những hình ảnh đẹp, gương người tốt, việc
tốt trên mặt trận phòng chống dịch Covid-19... để lan tỏa các giá trị tốt đẹp,
nhân văn trong toàn xã hội; lấy cái "đẹp" dẹp "cái xấu", lấy
cái tích cực đẩy lùi tiêu cực. Có như vậy, công cuộc đấu tranh, triệt phá tin
giả, tin xấu, độc mới mau chóng đem lại hiệu quả thiết thực, góp phần xây dựng
một môi trường internet, mạng xã hội trong lành, đóng góp tích cực cho tiến
trình phát triển xã hội./.
D.TH
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét